Ostin Texas Universitetində aparılmış müasir kişilərin qövsvari belə malik qadınları tərcih etməsini tarixdən əvvəlki təsirlərlə əlaqələndirən psixoloji araşdırma bu günün gözəllik …
təkamül biologiyası
Neandertalların məhvi: insan xəstəlikərinə yoluxmaq
2016-cı ildə aparılmış bir araşdırma yoluxucu xəstəliklərin 8 min il əvvəl kənd təsərrüfatının yaranması ilə yayılması fikrini ortaya qoyub. Belə düşünülür ki, …
Növyaranma mexanizmləri mövzusunda bir neçə ay əvvəl ilk olaraq təbiətin ən güclü qanunlarından biri olan
Cənubi Amerika sakinləri su təchizatlarının tərkib hissəsi olan potensial öldürücü mərgümüşü zərərsizləşdirmək üzrə təkamül ediblər.
Təkamül dərman müqavimətini və balığın qiymətini anlamaq üçün praktiki alət kimi öyrədilməlidir
Lev Landau Azərbaycan torpağının elm dünyasına bəxş etdiyi ən böyük alimdi. O, 1908-ci ildə Balaxanı qəsəbəsində yahudi ailəsində anadan olmuşdur. 14 yaşında imtahan verərək eyni anda, Azərbaycan Dövlət Universitetinin … Təkamülün əleyhdarları həqiqi elmi çökdürməklə kreasionizmə yer etməyə çalışır, ancaq onların arqumentləri əsassızdır 143 əvvəl Çarlz … Bu yazı hörümçəklərin heyrətamiz davranışından bir hissəyə həsr edilib. Öyrəşmişik qəbul etməyə ki, qurban heyvanlar özlərini komuflyaj yaxud uyğun model orqanizm seçərək … Hansı coğrafiyada qız uşaqları selektiv abort edilirsə, orada doğulan qızların sayı artmağa başlayır. Sonsuz mürəkkəblik (ing. infinite complexity) bir çox … Vəhşi təbiətdə özünümüdafiə deyəndə, komuflyaj, mimikriya, hərəkətsizlik, özünün ölülüyü vurma və s düşünürük. Bu metodların arasına infeksiyaya tutularkən bədəndə qızdırmanın qalxması ilə olan metobalik müdafiə (istiqanlı heyvanlarda və bizdə) … Ev tikmək asan deyil-bunun materialı var, fiziki qüvvə sərfiyyatı var və s. Hörümçəklər üçün də bir tor hörmək gərgin bir fiziki işdir. Evin materialı isə … Antropoloqlar bu sualı on illərlə arxeoloji qazıntılarda tapılan alətlərə,oddan istifadənin sübutlarına,kəllə sümüyünün ölçülməsi nəticəsində tapılan beyin ölçüsündə olan dəyişiklərə baxaraq araşdırıblar. Lakin,biz kolleqalarımızla birlikdə əcdadlarımızın zəkasını təxmin etməyin yeni … Təkamül Nəzəriyyəsini araşdıran hər bir insan, bu araşdırmalarının bir nöqtəsində mütləq "ən başa getmə" marağından irəli gələrək özünü … Simmetriya canlılara üstünlük təmin edən bir xüsusiyyətdir, ancaq bu qətilyyən əümumiləşdirilə və hər şeyə tətbiq edilə bilməz. Bəzi … Araşdırmaçılar bir kərtənkələ növünün başqa kərtənkələ topluluğuna yalnız 15 il içində təkamülləşdiyini göstərdi. Florida sahillərindəki adalarda olan anolis kərtənkələləri ilə edilən bir araşdırmada yerli … Bu yazımızda əhəmiyyətli bir anlayış olan növyaranma (növləşmə) anlayışından və növlərin inkişaf formalarından bəhs edəcəyik. Beləliklə bir növün digərinə necə çevrildiyini çox … Çarlz Darvinin insan cəmiyyətində və sosial cinslərarası münasibətdə musiqinin vacib roluna dair hipotezi təcrübə yolu ilə təsdiq edilib. Belə ki, musiqi kişiləri qadınların gözündə həqiqətən daha cəlbedici edir. … Davranışın individual, şəxsi xarakterini nəyin ki yüksək diferensasiya etmiş məməlilərdə (Mammalia), eləcə də tarakanlarda da müşahidə etmək artıq qəbuledilən olmuşdur. Düzdür fərdiliyin (şəxsiliyin) elementləri tarakan … Amaurobius, Coelates, Theridion, Eresus, Stegadyphus və s cinslərdən olan 10-larla müxtəlif hörümçək növlərində nəsil qayğısı periodunun sonunda ana fərdin öz balaları tərəfindən yeyildiyi müşahidə edilmişdir. … Bir şey bizə görə niyə ''təsadüf'' ola bilər? Başqa cür soruşsaq, ''Bir prosesə dair fikir bildirərkən "təsadüf" sözünü istifadә edә bilmәmiz üçün, o prosesin hansı xüsusiyyətləri daşıması lazımdır?
Sual: İnsanlarla ortaq bir atadan gəldiyi düşünülən bir canlı qalığının homo cinsindən olduğu necə bilinir? Məsələn homo erectus fosilini şimpanze fosilindən fərqləndirən şey nələrdir? Bunu anlaya bilmək üçün, … Təkamülçü bioloqlar hər hansı bir bioloji xüsusiyyətin tәkamüllәşmәsindә tәsadüfün çox əhəmiyyətli bir rolu olduğunu çox yaxşı bilirlər, ancaq təkamülün tәsadüfü ilә gündəlik həyatdakı və əlbəttə təkamül әleyhdarlığındakı … ABŞ-lı elm insanlarının apardığı bir araşdırma dünyada hər 13 adamdan 1-nin şimpanze bənzəri "elastiklik xüsusiyyəti yüksək" olan ayaqlara sahib olduğunu və beləcə ağaclara çox daha rahat dırmaşa biləcəyini ortaya … Əvvəlcə mövzuya Akinez termini ilə giriş edək. Akinez-elm aləmində hər hansı kənar təsirlərdən stress vəziyyətinə düşərək ani olaraq bir … Bizim planetimiz 4,5 milyard ildir ki mövcuddur. Bu Mavi Kürə ilk bir neçə era olduqca qəzəbli, alov püskürən qızğın top halında olmuşdur. Yer tarixində 25 böyük … . Homo sapiens şüurunun köhnə dostu-Şizofreniya... Biz zehni mükəmməliyimizin əvəzini ruhi xəstəliklə ödəyirik... Növümüz on minlərlə ildir … İnsan meymundanmı təkamülləşib və ya insan meymundan təkamülləşmişsə niyə də hələ meymunlar var? Bu suallar təkamül nəzəriyyəsi Çarlz Darvin tərəfindən ortaya qoyulduğu … Nobel mükafatlı genetik François Jacob: “Biologiyada bir neçə əsas fikir var, ancaq onlar arasında ən əhəmiyyətlisi “təkamül” fikridir. Çünki canlılarla əlaqədar … Bu yazımızda bizə görə indiyə qədər çəkilmiş ən yaxşı elmi-sənədli filmlər haqqında danışacaq, bu elmi-sənədli filmlərin bəhs etdiyi mövzular haqqında qeydlər edəcəyik. Ümid edirik, zövqünüzcə olacaq. … İnsanın təkamül biologiyasında və ya ümumiyyətlə təkamül biologiyasında ən önəmli mövzulardan biri insan irqi olub-olmamasıdır. Zamanda geri – yaxın qaranlıq dövrlərə qayıtsaq, cavab sadəcə “hə” olmayacaq, o zamanlar … Bu yazımızda sizlərə Təkamül təliminin əhəmiyyətli bölmələrindən biri olan "Cinsi Seçmə"dən bəhs edəcəyik. Hal-hazırda, Cinsi Seçmə, şübhəsiz ki … Dünyada milyonlarla digər tələbə kimi məktəbdə mənə də insanların “mükəmməl varlılqlar” olduğunu və bizim “ali qüvvə”, yaxud “Tanrı” tərəfindən ağıllı dizayn vasitəsi ilə yaradıldığımızı … Britaniyalı alimlər toyuq və hindtoyuqlarının quşların ortaq əcdadı olan lələkli dinozavrlara münasibətdə digər quşlardan daha az xromosom dəyişikliyinə sahib … Xüsusilə məşhur elmi müzakirələrdə mükəmməllik arqumenti olaraq təyin edə biləcəyimiz bir anlayışa sıxlıqla rast gəlinməkdədir. Çox fərqli formalarda olsa da əsasən bu şəkillərdə qarşımıza … Karl Zimmerin “Dünyada Afrikadan köç edənlər məskunlaşıb” “Nyu York Times” qəzetində çap olunmuş məqaləsi Müasir insan təxminən 200.000 il əvvəl Afrikada təkamülləşmişdir. Bəs bu insan növü yer kürəsinin digər sahələrinə … Tədqiqatçılar neandertallarla qarışdıqdan sonra Homo sapiens növü nümayəndələrinin hansı təkamül üstünlükləri qazandığını aydınlaşdırmaq qərarına gəliblər. 2010-cu ildə genetiklər EPAS1 genini ətraflı araşdırıb, … İnsanlığın yaxın gələcəkdə sürətli yaşayıb erkən ölmək yerinə yavaş yaşayıb gec öləcəyi və uzun vədədə bu günümüzdəkindən tamamilə fərqli bir insan növünün təkamülləşəcəyi iddia edilir. Belçikalı elm insanlarının yaratdığı Qlobal Beyin … Amerikalı alimlər ilk dəfə dəniz daraqlılarının genetik şifrəsini oxuyaraq, təkamül nəzəriyyəsinin təməl qanunlarını … Bir neçə ay əvvəl Türkiyə Elmlər Akademiyasının rəhbəri, çox sevdiyim və hörmət bəslədiyim Prof. Dr.Ayxan Çavdar xanımla söhbət edirdik. Mövzu hardasa bir gündən bir nəşrdən çıxan və güya elmi … Bipedalizm hər hansı bir heyvan növünün iki ayaq üzərində hərəkət qabiliyyətini ifadə edən latın mənşəli termindir. Xüsusilə erkən dövr (Trias) dinozavrlarından bir çoxunun … İnsan əcdadlarının diş quruluşları üzərində aparılan analiz işləri müasir insanlarla neandertalların təkamül yolunun indiyəcən hesab ediləndən daha əvvəllər, təxminən daha 650 min il … Bioloq və genetiklər yeni qalapaqos alacəhrəsi növünün yarandığını deyirlər. Maraqlısı budur ki, bu təkamül nümunəsi cəmi bir neçə nəsl içərisində baş verib. Həm DNT ardıcıllığının düzülüşü, həm … İnkişaf etmiş ölkələrdə ölənlərin və doğum sayının azalması kimi faktorların təsirinə baxmayaraq, insanın təkamülü davam edir, üstəlik onun tempi ibtidai … Hansı daha əvvəl yaranıb - zülalların sintezi üçün lazımi instruksiyaları daşıyan genom, yoxsa genomun sintezi və funksiyası üçün tələb olunan … Kisəlilərə, demək olar ki, yalnız Avstarliyada rast gəlinir, baxmayaraq ki, plasentalı məməlilər orada çox nadir olur. Əgər kisəlilər bütün dünyada bərabər … Təkamüllə əlaqədar ən çox irəli sürülən iddialardan biri, onun tamamilə təsadüfi olduğu istiqamətindədir. Təkamülü təsadüfi adlandırmaq və digər təbiət qanunlarından ayırmaq böyük bir … İnsanın nitq qabiliyyəti beynin nitq mərkəzinin neyron aparatı sayəsində mümkün olur. Neyron şəbəkələrinin strukturu genomla müəyyənləşir. Nitq vərdişini yaradan neyronların məhz hansı genlərlə … Plasticity of predatory behavior: learning and cognition Hörümçəklərin davranışı bütünlükdə instinktiv aktlar tərəfindən idarə edilmir. İndi tanış … Mövzu ilə əlaqədar yüzlərlə nümunə göstərmək olar. Bunlardan bir neçə müasir növyaranma nümunəsini sizlərlə bölüşmək istəyirik. Gələcəkdə siyahını bir az da genişlədə bilərik: Sadəcə 6-8 saat yatırsınızsa, hansı xəstəliklərə meylli ola və nə qədər yaşaya bilərsiniz? 10 saat yatsanız necə? Bəs yatmasaq necə olar? Qəribə səslənsə də … Nəsli kəsilmiş növlərə aid yenicə tapılmış fosillər üzərində aparılan tədqiqat işləri quşların lələklərini uçuşdan daha əvvəl və uçuş üçün … İspaniyanın şimalında yerləşən Sima de los Huesos adlı mağarada aşkar edilmiş kəllə sümükləri şüurlu insanın Avropaya köç etməsindən xeyli əvvəl orada hökm … Paleontoloqlar Çin ərazisində tirannozavrın qohumu hesab edilən bir dinozavr növünə aid skelet aşkar ediblər. Uzun kəllə sümüyü və burnuna görə … Hələ qədim yunan filosofları həyata müəyyən izahlar verməyə çalışırdılar. Aristotel hesab edirdi ki, cansızlıqdan fərqli olaraq canlılıq ruha malikdir, ruh da üç növə bölünməlidir: bitkilərin ruhu, heyvanların ruhu … Tanınmış Lomexuza böcəyi özünün varlığı ilə qarışqaları şad edən qonaqlardandır. İlk tədqiqatçılar qırmızı meşə qarışqasının yuvasının tədqiq edərkən gördüklərində heyrətə gəlirlər. Yuvada qarışqalarla qarşılaşan böcək … Yeni tədqiqatların nəticələrinə əsasən, məməlinin kişi cinsindən olmağını müəyyənləşdirən kiçik Y-xromosomu təkcə inkişaf edən embrionun gender əlamətlərini yaratmır. Bu xromosom daha … Bombardman böcəkləri digər böcəklərdən qeyri-adi xüsusiyyəti ilə fərqlənir. Onu fərqli edən isə 2 sm boyu ilə "od" püskürməsidir. Od dediyim isə qaynar kimyəvi … Dəniz süngərlərini araşdıran alimlər Yerin ilk çoxhüceyrəli orqanizmlərinin təkamülü üçün oksigenə heç də ehtiyac olmadığını aydınlaşdırdılar. Əldə edilən məlumatlar müasir elmi təsəvvürlərlə ziddiyyət … Darvin 1859-cu ildə Növlərin Mənşəyi kitabını nəşr etmədən əvvəl bilirdi ki, əgər belə bir nəzəriyyəni elan edəcəksə, nəzəriyyə bu tip … Paleontoloqlar Çinin şərqində qarnında balaları ilə birlikdə və doğum zamanı ölmüş ixtiozavr qalıqlarına rast gəldilər. Canlının qalıqların 248 milyon ilə əvvəlinə aid olduğu … İnternetdə bəzən “İnsanlarla milçəklərin də genlərinin 60%-i oxşardır, deməli milçəkdən gəlmişik.” ya da “Kartofların da 48 xromosomu var, şempanzelərin də. Bəlkə də kartofdan gəlmişik.” kimi aşağı səviyyəli amma insanları … Aparılmış genişmiqyaslı araşdırmanın nəticələri göstərir ki, bəşəriyyət həcm və ölçü, ömür müddəti və dözümlülük kimi növə xarakterik bütün bioloji imkanlarda artıq maksimum səviyyəyə çatıb. Bütün digər bioloji … Amerikalı genetiklər bir neçə bərpa edilmiş neandertal genomunu müasir Asiya və Avropa insanlarının genomları ilə müqayisə etdikdən sonra qədim insan … Kiçik molekullardan böyük molekulların yaranması üçün zamana ehtiyac var. Lakin milyard illər əvvəlki gənc Yerdə kimyəvi təkamül mexanizmlərinin fəaliyyətə başlaması üçün böyük orqanik … Yeni bir tədqiqatın nəticələrinə görə Yer üzündə Perm dövründə yaşamış dimetrodonlar olduqca təkmilləşmiş yırtıcı dişlərə sahib idilər. Aydınlaşdırılmış bu xüsusiyyət … Başda ABŞ olmaqla bir çox ölkədə güc qazanan mühafizəkar axınlar elm tədrisi yerinə doqmatik elementlərin təhsil sistemlərinə girməsi istiqamətində səy göstərməyə başlamışdır. Bu … Alimlər neandertal genlərinin insan DNT-sində necə paylandığını bir daha gözdən keçirdikdən sonra onların soyuq iqlimə uyğunlaşmağımızda rolu olduğunu aydınlaşdırdılar. Bundan … İnsanlar bioloji olaraq tək bir irqdir. Biologiyada irqlər siyasətdəkindən fərqli tərif edilir. Yeni bir araşdırmanın nəticələrinə görə ikiayaqlı tüklü dinozavrlar dimdiklərini uçuş üçün deyil, bərk qidanı daha yaxşı üyütmək üçün təkmilləşdirdilər. … Adeliade Universitesindən olan təkamül biologiyası mütəxəssisləri hesab edirlər ki insanlar min illərdir heyvanlar aləmindən daha ağıllı olduqlarını sanıb, özlərini aldadırlar. Tədqiqatçı prof. Arthur … Çinin qərbində yerləşən Junggar ərazisində tapılan, 159 … Alimlər İspaniyada yerləşən Sima de los Huesos mağarasında 400.000 il əvvəl yaşamış Homo heidelbergensis növünün mitoxondrial DNT-sini canlandırmağa … Təxminən 100 milyon il əvvəl ilanlarda baş vermiş 3 genetik mutasiya ilanların ayaqlarını itirməsinə səbəb olub. Current Biology jurnalında dərc edilən məqalədə qeyd edilir ki, onurğalı … Hər dəfə qeyri-adi, gözlənilməz, qəribə bir şeylə qarşılaşdıqda təəccüblənirik. Elə bir şey ki, nə qədər ciddi təsdiq tapmış elmi fakt və ya faktlar toplusu olursa olsun, heç … Yerdə yaşayan müasir canlıların ortaq əcdadının yaranmasından əvvəl də burada naməlum çoxhüceyrəli orqanizmlər formalaşmış və ardından məhv olmuş ola bilər, alimlər deyir. Mürəkkəb çoxhüceyrəli orqanizmlərin yaranması Yerdə yalnız bir dəfə baş … Yerdə yaşayan ən qədim canlılardan olan adi ilanbalıqları - minoqalar (Anguilla anguilla) üzərində araşdırmalar aparan alimlər insanda beynin Xanf geninin analoqu hesab olunan Anf/Hesx1 geni sayəsində formalaşdığını aydınlaşdırıblar. Rusiya Elmlər Akademiyası … Alimlərdən ibarət beynəlxalq tədqiqat qrupu appendiksin immunitet funksiyası yerinə yetirdiyini təsdiq edib. Maraqlısı budur ki, rudiment orqanın müdafiə mexanizmini təkamül zəruri edib. Müasir dövrdə Yerdə həyatın alternativ yolla yarandığı … Tədqiqatçılar müasir İtaliya ərazisində yaşamış kromanyonların qəribə basdırılma ayininin özəlliklərindən danışıblar. Bu ayin ilk avropalıların ən qədim dəfn ənənələrindən biridir. Monreal universitetini təmsil edən Julyen Ril-Salvatore və … Amerikalı genetiklər nəsli kəsilmiş nəhəng canlı növünü diriltməyə hazırlaşır. Yerdəki son mamontların 4000 il əvvəl məhv olduğuna baxmayaraq, alimlər cəmi iki ildən sonra onları yenidən həyata qaytaracaqlarına söz verirlər. …
Bu yazımızda təbiət gerçəyi olan Təkamülün ən təsirli və güclü mexanizmindən, Təbii Seçmədən bəhs edəcəyik. Xüsusilə, Təbii Seçmənin əhəmiyyəti və gücünü izah …
Təkamül biologiyası
Səhra sakinləri öldürücü mərgümüş ilə zəhərli olan su içməklə bağlı təkamül edirlər
Məqalə yenilənəcək... Təkamül prosesini hələ də davam etdirən insan ilk ortaya çıxdığından bu yana bir çox xüsusiyyət qazandı və itirdi. Bir …
…
Yeni bir tədqiqatın nəticələrinə görə neandertallar avropalılardan çox, şərqi asiyalıların genomlarına qatqı təmin ediblər. Bu gen dəstləri orqanizmin UV şüalarına …
Heyvanlar üzərində aparılmış təcrübələrdən məlum oldu ki, əvvəlki nəsillərin həyatında mövcud olmuş hadisələr genetik yaddaş vasitəsi ilə yeni nəsillərin davranışında öz …
Əvvala, Təkamül Biologiyası barədə araşdırma aparmaq istəyən biri bu sahənin çox-çox qədim "tarixə" sahib olduğunu bilməlidir. Bilinən ilk dəyişməçi ya da təkamül düşüncəsi bizim …
Bu dəfəki mövzumuz təkamülçü bioloqların inanclarının mövqeyidir. Çünki xalq arasında inadla təkamül ilə ateizmin bir olduğu mifi yayılmaqdadır və bu yalan xalq içərisində …
Bu yazımızda mutasiyalara ətraflı toxunacağıq və bəlkə də bəzi qaranlıq və çətin anlaşılan məsələləri aydınlaşdırmaq baxımından ən əhəmiyyətli yazılarımızdan biri olacaq. Çünki təəssüf ki bu gün …
21-ci əsrdə yaşadığımız halda təəssüf ki, ölkəmizdə hələ də bir çox fundamental xətalar, kiçik ölçülü ("bu da elmdən məlumatsız olduqlarından qaynaqlanır" - deyə düşünürük) amma ciddi elmi …
900 - 635 milyon il əvvəl
Kembri dövründən əvvəlki dövr Yer tarixinin ən …
Çox sadə: toyuq yumurtadan çıxıb. Bu problemin hələ də məşhur bir "dilemma sualı" olaraq önə sürülməsi xalqın Təkamül biologiyasından bixəbər olmasının ən …
Christopher Sloan Peter Andrews, Chris Stringer, David Lambert adlı alimlərin işlərindən faydalanaraq insanoğlunun gələcəkdəki təkamülünü simulyasiya texnikasıyla təsvir etdi. Önümüzdəki 5 milyon ildə insanoğlunun fərz edilən təkamülü:
…
Bu, çox əhəmiyyətli bir mövzudur və bu mövzu barәdә mәlumatsızlıq bəzi elm-xarici qaynaq və şәxslәrin davamlı olaraq "X milyon illik fosil tapıldı, …
"Bəzi bioloji strukturların mürəkkəb komplekslilikdәki quruluşu təkamüllə açıqlana bilməz. Məsələn, insan gözü daha sadələşdirilə bilmәz, çünki bütün detallarla birlikdə var olmadığı müddətcə funksiya yerinә yetirә bilmәz. …
Bu yazımızda toyuğun yumurtadan yoxsa yumurtanın toyuqdan çıxdığını təkamül biologiyası əsasında izah etmişdik. Amma sonra …
Bir çox insan təkamül nəzəriyyəsi əleyhinə iddialı danışmasına baxmayaraq bu anlayışa dair ən kiçik bir anlayışı yoxdur ya da sahib olduğu fikirlər elmi qaynaqlardan …
Bir çox canlı üçün olduqca əhəmiyyətli bir yerə sahib olan və kompleks bir duyğu orqanı olan gözün təkamülü yüz milyonlarla illik bir müddətdə baş vermişdir. Belə …
Raul Rustamov: tekamul eger daimidirse bugun de davam etmeliydi. Milyon il …
Fosillər rekonstruksiya olunarkәn hansı üsullardan istifadә edilir ? Yumşaq toxuma fosildә iz buraxmadığı halda necə bәrpa edilir? Fәrqli rəssamlar fərqli rәsmlәr çәkdiyi halda necə çәkilәn …
" Mutasiyalar kiçik, təsadüfi, zərərli və dağıdıcıdırlar. Çox nadir olaraq meydana gəlirlər və ən yaxşı ehtimalla təsirsizdirlər. Heç bir faydalı mutasiya olmamışdır və ola bilməz. Mənə bir …
Böyük bir populyasiya içərisində 1-2 fərddə meydana gələn dəyişmə belə seçim ilə çox qısa müddətdə bütün populyasiyaya yayıla bilər. Hələ vəhşi tәbiәtdә ən kiçik bir …
Fransisko Ayala missioner olmaq üçün 5 il ilahiyyat oxumuşdu, amma Xristianlığı yaymağa cəhd göstərən bir rahib yerinə genetika və təkamül biologiyası professoru oldu. İndi …
Əvvəlcə qısa bir məlumatlandırma yazısının ardından sualı soruşacağıq.
Şimpanzelərdə 2A və 2B adlı iki xromosom vardır. Şimpanze genomu üzərində edilən araşdırmalar genetik …
Təkamüllü tarixin ən əhəmiyyətli pillələrindən çoxhüceyrəli həyatın təkamülünə doğru atılan ilk addımın yalnız tək bir gen üzərində meydana gələn sadə …
Müəllif: Mehri Rəhimli, bioloq
Birtərəfli arqument: Ağıllı dizayn
Geoloqlar seysmik tomoqrafiya köməyilə 250 milyon il əvvəlki Yerdə baş verən prosesləri aydınlaşdırmağa nail olublar. Belə ki, dinozavrların hökmranlıq …
Fəlsəfə
Kainat və təbiət mükəmməldirmi? Mükəmməllik anlayışına və mükəmməllik arqumentinə elmi bir baxış.
Aparılmış yeni bir tədqiqatda rəngli görmə qabiliyyətinin genetik təkamülü araşdırılıb. Alimlər bu günki formada görmə qabiliyyətinin insanda necə yarandığı sualını cavablandırmağa çalışıblar. …
Mütəxəssislərin dediyinə görə, avropalıların ağ dəri rəngi qazanması və inək südünü həzm etməyə başlaması bir o qədər də qədim tarixdə baş …
Aparılmış tədqiqatın nəticələrinə görə saqqal saxlama dəbinin ardında Çarlz Darvinin təbii seçmə nəzəriyyəsi dayanır. Avstraliyalı alimlər saqqal çoxluğunun cəlbediciliyi azaltdığı və nəticədə daha az saqqallı və …
Yevgenika insan populyasiyalarının genetik tezliklərinin idarəli istiqamәtlәndirmә ilә yaxşılaşdırılması deməkdir. Tәkamülün bir təbiət hәqiqәti olduğunun başa düşülməsilə birlikdə bәzi azğın fikirli şəxslər hər nə qədər …
Yerdə həyat təxminən 4 milyard il əvvəl, planetin meteorit bombardmanına məruz qaldığı dövrdə yaranıb. Bu hadisə elm tarixində son ağır bombardman dövrü adlanır. Bir çox alimlər kimi, …
Homo sapiens'in əcdadları spirti həzm etməyə başladıqda, hələ heç ilk spirtli içkilər hazırlanmamışdı. Etil spirtini həzm etməyimizi təmin edən fermentin təkamülünü …
Ötən əsrin 50-ci illərinin ortalarında Stanley Miller və Harold Urey təcrübə keçirərək həyatın yaranması ilə əlaqəli abiogenez hipotezinin nə dərəcədə doğru olduğunu …
Quşların birbaşa əcdadlarının dinozavrlar olduğu məlumdur. Lakin təkamül metamorfozlarının necə baş verdiyinə paleontoloqlar yalnız bu yaxınlarda aydınlıq gətiriblər.
Alimlərin əldə etdiyi yeni faktlara əsasən, insanda nitqin təkamülləşməsinə primitiv alətlərin hazırlanması səbəb olub - hər nə qədər qəribə səslənsə də. Bu alətlər heyvan cəmdəklərinin …
İnsanın xarici görünüşü əsasən onun dəri və saçının rəngi ilə müəyyən edilir. Alimlər uzun müddətdir ki, belə əlamətlərin genetik əsası və təkamülünün axtarışındadırlar. …
Təkamül biologiyası
Atam da insandır, uşağım da insan olacaq, o zaman fərqli bir növ necə meydana gələ bilər?
Bir çox insan təkamülün necə baş verdiyini anlamır və adətən, belə bir mәzmunda sual ortaya qoyurlar: "Atam da insandır, uşağım da insan olacaq, o …
Əsrlər ərzində alimlər insanın orqanizmindəki, ilk baxışdan lazımsız kimi görünən müəyyən orqanların hansı funksional rolları oynadığını aydınlaşdırmağa çalışırdılar. Bunlar arasında ən …
Psevdoelm
"Boinq 747", "Təsadüfi Çəkilən Mona Liza Şəkli" və Təkamül ilə əlaqədar digər bənzətmələrə cavablar
"Boing 747", "Təsadüfi Çəkilən Mona Liza Şəkli" və Təkamül ilə Əlaqədar Digər Bənzətmələrə Cavablar
Bu gün, bir çox elm düşməni Təkamül …
Təkamül biologiyası
Təkamül genetikası. Genetik oxşarlıq nədir? İnsan genomu digər canlılarla nə qədər oxşardır?
Çarlz Darvin elm tarixinə təkamül nəzəriyyəsinin banisi kimi daxil olmuşdur. Darvinin nəzəriyyəsi uzun illərdir ki, müasir biologiyanın əsaslarından biri olaraq …
Balıqlar və dördayaqlı heyvanlar arasındaki keçidi meydana gətirən möhtəşəm qorunmuş Tiktaalik fosillərini araşdıran paleontoloqlar "quruda yeriməyə yarayan" …
Artıq 25 ildir davam edən, E. coli bakteriyaları üzərində aparılan, "Lenski təcrübəsi" adıyla tanınan təcrübə …
Biologiya daxilində …
"Lenski təcrübəsi" və ya başqa adıyla "Escherichia coli Uzunmüddətli Təkamül Təcrübəsi Layihəsi" (LTEE), təkamülün laboratoriyada müşahidə edilə biləcəyini …
Bir çox insan sevdiyimiz meyvələrin və ya heyvan məhsullarının təkamül müddəti ərzində necə dəyişilib bu qədər dadlı, bizə xoş gələn dada …
